De jaarlijkse lezing wordt dit jaar verzorgd door Prof. dr. Leo Lucassen.
Lucassen heeft een duidelijke mening. Zijn boodschap is, kortweg dat de veel gesignaleerde angst voor vluchtelingen ongegrond is. Deze angst komt volgens hem voort uit ongerustheid. Lucassen wil deze ongerustheid wegnemen. Hij is ervan overtuigd dat veel mensen zich onterecht laten leiden door de publieke mening, dat ”die buitenlanders nou eenmaal verkrachters en bijstandstrekkers zijn”. Daarmee komen de migranten onder een vergrootglas te liggen: als er één over de schreef gaat, wordt dat alle migranten aangerekend. Bij positieve verhalen gebeurt zoiets niet.
Leo Lucassen stelt dat migranten al eeuwen bijdragen aan de Europese cultuur in plaats van een bedreiging te vormen voor deze cultuur. We lijken vergeten te zijn hoe migranten en hun nakomelingen al sinds eeuwen positief bijdragen aan de veranderende Europese cultuur. Denk aan de religieus tolerante Zuid-Nederlandse meerderheid (!) in Leiden medio 1600. De angst voor het vreemde lijkt de voedingsbodem voor de ijver van de lidstaten en de EU om deze immigranten buiten hun grenzen te houden, zelfs als dat neerkomt op het letterlijk buiten boord houden en laten verdrinken van heel veel vluchtelingen. Organisaties worden gecriminaliseerd als ze reddingspogingen ondernemen. Velen voelen verontwaardiging bij deze gang van zaken, maar zien wel problemen bij slechte integratie getuige bijvoorbeeld indoctrinatie door salafistische scholen.
Lucassen stelt dat de meeste migranten net zo’n hekel hebben aan dit extremisme als autochtonen. We lijken vergeten te zijn hoe migranten en hun nakomelingen al eeuwen positief bijdragen aan de veranderende Europese cultuur. Daarvan zijn veel voorbeelden. Het stemt niet vrolijk dat deze zich steeds herhalende Europese geschiedenis van negatieve groepsuitsluiting zelfs bij Europese leiders niet bekend lijkt. Tijd om te spreken over migratie van mensen door de eeuwen heen.
Leo Lucassen is hoogleraar in Leiden en Directeur Onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis.
De bijeenkomst wordt muzikaal omlijst door Ellen Appünn (cello) en Martin van der Puijl (piano).
Toegang is vrij; er is een collecte voor de bestrijding van de kosten.